Seniorenwoningen als oplossing voor het woningtekort

Er wordt veel gesproken over ambitieuze bouwplannen: 100.000 huizen per jaar, want er is een groot tekort aan woningen.

Maar de realiteit is dat deze aantallen nauwelijks haalbaar zijn. Er zijn grote meningsverschillen over waar die huizen gebouwd moeten worden, de regelgeving is complex en de vergunningprocedures duren vaak erg lang. Ondertussen daalt het aantal vakmensen in de bouwsector, terwijl de vraag naar woningen blijft stijgen. Het lijkt alsof we vastlopen.

Woningbehoefte voor ouderen

Het CBS heeft berekend dat er de komende 45 jaar ongeveer 750.000 extra woningen nodig zijn voor ouderen van zestig jaar en ouder. De vergrijzing zorgt ervoor dat deze groep steeds groter wordt en veel ouderen willen verhuizen naar een kwalitatief goede woning met voldoende ruimte, zoals een levensloopbestendige woning of een appartement. Maar zonder deze woningen blijven ze in hun huidige (vaak grote) huizen wonen, wat de doorstroming op de woningmarkt blokkeert en het tekort aan woningen voor jongere generaties vergroot.

Bouwen voor starters

De overheid richt zich steeds meer op starters op de woningmarkt. Zo zijn er maatregelen genomen, zoals het afschaffen van de overdrachtsbelasting voor jonge kopers en plannen om meer betaalbare nieuwbouwwoningen voor starters te bouwen. Het bouwen van een nieuwbouwwoning voor een starter lijkt dan een logische oplossing, want hiermee wordt in ieder geval één huishouden van onderdak voorzien.

Bouwen voor doorstromers

Het CBS laat zien dat het bouwen van woningen voor doorstroming een groot effect heeft: bij iedere nieuwbouwwoning die wordt opgeleverd, komen gemiddeld 3,5 tot 4 woningen in de verhuisketen beschikbaar. Dit betekent dat bouwen voor ouderen ook starters helpt. Wanneer ouderen verhuizen naar levensloopbestendige woningen, komen grotere huizen vrij voor gezinnen. Dit leidt er uiteindelijk toe dat starters meer kansen krijgen. Bouwen voor ouderen is dus niet alleen bouwen voor ouderen, maar ook voor starters en gezinnen. Het mes snijdt aan meer dan twee kanten.

Wat als het niet lukt om 100.000 woningen te bouwen?

Laten we dan in ieder geval focussen op het bouwen van de juiste woningen. Dat betekent levensloopbestendige woningen voor ouderen. Dit stimuleert de doorstroming en zorgt ervoor dat er meer woningen beschikbaar komen voor starters, gezinnen en mensen die op zoek zijn naar een vrijstaande woning. Zo ontstaan er meer kansen voor iedereen.

Duurzaamheid en lagere frictie op de woningmarkt

Daarnaast zijn er nog andere voordelen van bouwen voor ouderen:

Duurzaamheid: veel woningen met een energielabel E of lager worden vaak pas verduurzaamd naar energielabel B of hoger wanneer ze worden verkocht. Doorstroming stimuleert dit proces, aangezien nieuwe kopers vaak investeren in verduurzaming.

Minder frictie op de woningmarkt: als meer mensen een passende woning kunnen vinden, neemt de druk op de woningmarkt af. Dit vermindert situaties waarin mensen genoegen moeten nemen met een “second best” woning. Bovendien zal de stijging van woningprijzen afvlakken, waardoor het vaker mogelijk wordt om een woning te kopen die écht aan de wensen voldoet.

Conclusie

Als we 100 nieuwbouwwoningen voor ouderen bouwen, zorgt dat voor doorstroming op de woningmarkt. Dit komt naar schatting neer op 350 tot 400 woningen die beschikbaar komen in de verhuisketen. Van deze woningen wordt 20-30% uiteindelijk gekocht door starters. Bovendien zorgt het verduurzamen van woningen door doorstroming voor een verbetering van de energie-efficiëntie van de woningvoorraad in Nederland.